လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ႏွင့္ သတင္း အခ်က္အလက္ ရယူသိရွိပုိင္ခြင့္ကုိ အာမခံခ်က္ ေပးႏုိင္ရန္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္သင့္ဟု ယူနက္စကို အႀကံျပဳ

လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ရယူသိရွိပိုင္ခြင့္ကို အာမခံခ်က္မ်ားေပးႏိုင္ေစရန္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ကိုျပင္ဆင္သင့္ေၾကာင္း UNESCO မွထုတ္ျပန္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မီဒီယာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအကဲျဖတ္မွတ္တမ္းက အႀကံျပဳလုိက္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ေမလမွ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလအထိ အကဲျဖတ္ေလ့လာခဲ့ၿပီး ဇြန္ ၁ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအႀကံျပဳခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေဖျမင့္က ''ဒါကေတာ့ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အပိုင္းကိုေျပာတာပါ။ ဒီလိုဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ႔၊ အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ဖုိ႔ဆိုရင္ ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုအေနနဲ႔ေဆာင္ရြက္လို႔မျပည့္စံုပါဘူး။ ဒါကို ျပဳျပင္သင့္တယ္ဆိုတာကို မီဒီယာသမားေတြ၊ ဥပေဒျပဳသမားေတြညိႇ ႏႈိင္းတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဥပေဒမ်ိဳး မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ေပးတဲ့ဟာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္လို႔ ႀကိဳးစား သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္''ဟုေျပာသည္။ မီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုခြင့္ကို ကန္႔သတ္ထားသည့္ ဥပေဒမ်ားအား ပယ္ဖ်က္သင့္ေၾကာင္း ယင္းစစ္တမ္းတြင္ အႀကံျပဳထားသည္။



အမ်ိဳးသားစီမံခန္႔ခြဲမႈဒီဂရီေကာ လိပ္မွအႀကီးတန္းသုေတသနအရာရွိေဒါက္တာဇင္မာေက်ာ္က''ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ သိသာထင္ရွားၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဥပေဒဆိုင္ရာကန္႔သတ္ ခ်က္မ်ားက လက္ရွိလူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီမႈမရွိေသးဘူးဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရးစနစ္ကေန လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ကိုကန္႔သတ္ထားတဲ့ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ကို ဖယ္ရွားသင့္တယ္''ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုခြင့္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည့္ ျပည္သူ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပဋိညာဥ္ (ICCPR) ႏွင့္ ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖင့္ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈပေပ်ာက္ေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ တကာသေဘာတူညီခ်က္တို႔ကိုလည္း လက္မွတ္ေရးထုိးသင့္ေၾကာင္း ယင္းစစ္တမ္းတြင္ အႀကံျပဳထားသည္။ ႏိုင္ငံပိုင္႐ုပ္သံလႊင့္မီဒီယာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူဝန္ေဆာင္မႈ (သို႔ မဟုတ္) ပုဂၢလိက႐ုပ္သံလႊင့္လုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလုပ္ေဆာင္ သင့္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းအ ႀကံျပဳထားသည္။


ႈညအနမညေအငသညေူ  International  Media Support အဖြဲ႕ Programme Manager Glen L. SWanson က ''လြတ္လပ္တဲ့ အမွီခိုကင္းတဲ့မီဒီယာျဖစ္ဖုိ႕ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ ရြက္ေပးဖို႕လိုတယ္။တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မီဒီယာေတြလြတ္လပ္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ လိုအပ္တဲ့အေျခအေန၊ ဥပေဒမူ ေဘာင္ေတြရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ လုပ္သာကိုင္သာရွိတဲ့ဝန္းက်င္မွာ မီဒီယာေတြ ဟာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါမွသာလွ်င္ မီဒီယာက႑မွာပါဝင္တဲ့သူ ေတြဟာ ခိုင္မာမွန္ကန္တဲ့ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအစိုးရရဲ႕လိုအပ္ ခ်က္ေတြကိုေထာက္ျပႏုိင္၊ ပံ့ပိုးေပး ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္''ဟု ေျပာသည္။ သတင္းသမားမ်ား၏ အရည္အ ေသြးျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ အေျခခံသတင္းစာပညာသင္တန္းမ်ားကိုဦး စားေပးဖြင့္လွစ္ရန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားဘာသာစကားမ်ားျဖင့္လည္း သင္ တန္းမ်ားဖြင့္လွစ္သင့္ေၾကာင္း လည္း ယင္းစစ္တမ္းတြင္ အႀကံျပဳထားသည္။


သတင္းစာဆရာ ဦးျမင့္ေက်ာ္ က''အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၅၄ မွာ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕ဥပေဒေတြ၊ အခုဆိုရင္ ၆၆ (ဃ) လိုမ်ိဳးေတြေပါ့။ ဥပေဒကိုယ္တိုင္က လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို တားတာျဖစ္ခ်င္မွလည္းျဖစ္မယ္။ ဒါ ေပမဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္၊ အေရးယူပံု၊ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုပံု၊ က်င့္သံုးပံုအပိုင္း ေတြမွာလည္း တရားစီရင္ေရးမလြတ္ လပ္တာတို႔ ၊ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္း၊ ရဲတို႔၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ပတ္ သက္တဲ့ကိစၥတို႔မွာ လက္ေတြ႕မွာလြတ္လပ္စြာထုတ္ ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္က တားျမစ္ခံရမႈေတြ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈေတြရွိတယ္။ အစိုးရ အဖြဲ႕အစည္းေတြအျပင္ကုိ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ဘာသာေရးတို႔ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြကလည္း လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုခြင့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတာေတြ ရွိတယ္ေပါ့။ လုပ္သင့္တာကေတာ့ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာမွာလည္း လုပ္ သင့္ တာရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာက လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးဖို႔ဆိုင္ရာအပိုင္းေတြလည္း လိုတယ္''ဟု ေျပာသည္။